Waar is ‘Politie Koning’ gebleven?

DELEN:

Verhalen over de Tweede Wereldoorlog zijn zwart, wit en vaak grijs, zeker als het gaat over het optreden van de politie in die tijd. In een korte reeks beschrijft WEP enkele verzetsdaden van dienders. Een aantal hiervan zijn opgetekend door huidige politiemedewerkers. Vandaag vertelt Pieter Koning van de Eenheid Amsterdam over de verdwijning van zijn grootvader.

Het laatste levensteken van veldwachter Simon Koning kwam uit het Oranjehotel in Scheveningen. In deze strafgevangenis zagen bekenden van de opgepakte diender hem tijdens het luchten. Dat was eind augustus 1944. Daarna ontbreekt elk spoor van de opa van Pieter.
“‘Politie Koning’, zo noemden de mensen hem’, vertelt Pieter. “Mijn grootvader begon in 1940 als veldwachter in Spanbroek (Noord-Holland, red.). Hij weigerde de opgelegde steunverklaring aan de bezetter te ondertekenen en sloot zich aan bij het verzet. Hij deed verschillende dingen, zoals helpen bij geheime droppings van wapens, zorgen voor vervalste identiteitsbewijzen en onderduikplekken regelen.”

Verraad
Het geheime werk naast zijn politiewerk stopte op 24 augustus 1944. Leden van de Sicherheitsdienst hielden Simon thuis aan. Zijn vrouw en kinderen bleven in de woning achter. “Hij moest mee om iets uit te leggen; dat is wat zijn vrouw en kinderen te horen kregen. Maar na zijn arrestatie verdween hij dus van de aardbodem”, vertelt Pieter. “Hij was verraden. Iemand was bij een grenscontrole gepakt met een vervalst identiteitsbewijs en verwees daarbij naar mijn opa.”

Geheim onder de dakpannen
In het huis van de Konings lag een groot geheim verborgen. Dat was een gele envelop, weggestopt onder dakpannen. “In die envelop zaten alle namen en adressen van onderduikers in de gemeente. Simons vrouw, mijn oma, waarschuwde het verzet en dat haalde snel die enveloppe weg. Drie dagen na de arrestatie, kwamen onbekende lui een huiszoeking doen, maar de gele enveloppe was toen al verdwenen.”

Waalsdorpervlakte
Simon Koning kwam na zijn aanhouding terecht in het roemruchte Oranjehotel. “Wat er daarna met hem is gebeurd? Geen idee, op kleine afstand van die gevangenis ligt de Waalsdorpervlakte. De Duitsers executeerden daar regelmatig gevangenen uit onder meer het Oranjehotel. Ik denk dat hij daar is omgebracht. Maar goed, een lichaam of een officieel bewijs van overlijden heeft de familie nooit gehad. Ook speuren in bijvoorbeeld de administratie van het crematorium waar veel geëxecuteerden van de vlakte naar toe werden gebracht, leverde geen duidelijkheid op. Die onwetendheid over zijn lot is zo zuur. Het is hét drama binnen onze familie. Mijn vader wilde er liever niet over praten. Altijd zijn familieleden naar opa op zoek geweest. Wie weet had hij het toch overleefd, maar waar was hij dan? Het was niet meer dan een sprankje hoop dat bleef branden.”

Eerbetoon
‘Politie Koning’ is weliswaar verdwenen, maar zijn werk tijdens de bezetting is nooit vergeten. Dit heeft ertoe geleid dat hij dankzij de stichting Historisch Spanbroek-Opmeer postuum het Mobilisatie Oorlogskruis kreeg. Pieter: “Dat was in 2014, als erkenning voor zijn verzetswerk. Deze militaire medaille werd aan de familie uitgereikt. Dat was een mooi gebaar. Wat zijn wij trots op Simon.”

Foto’s van Simon Koning - Bronnen: Pieter Koning en Oorlogsgravenstichting.